Obserwacje i rysowanie tarczy Wenus

Obserwacje

Wenus jest planetą dość trudną do obserwacji. Oddala się od Słońca na maksymalnie 50*, przez co najczęściej jej obserwacje możliwe są dość nisko nad horyzontem na porannym lub wieczornym niebie. Planeta w maksymalnym blasku może osiągnąć -3,9mag, przez co może nawet rzucać cienie! Jej jasność w teleskopie jest wręcz oślepiająca, więc najlepiej jest ją obserwować na jeszcze dość jasnym niebie, można również wykorzystać szary filtr.

Obserwowanie Wenus na ciemniejącym niebie może być dość trudne, gdyż kłopoty może sprawić samo jej odnalezienie, a gdy już będzie dobrze widoczna niebo będzie na może być na tyle ciemne, że blask planety utrudni znacznie jej obserwacje. Warto więc wcześniej znać dokładne jej położenie względem horyzontu, pomocna na pewno będzie lornetka lub dobry szukacz w teleskopie, a także... Księżyc w niewielkiej odległości od planety. Na wieczornym niebie spore problemy mogą również sprawiać turbulencje spowodowane unoszeniem się nagrzanego od gruntu powietrza. W przypadku widoczności porannej sytuacja jest lepsza. Możemy wtedy łatwo odnaleźć Wenus jeszcze na ciemnym niebie i śledzić ją podczas wschodu na jaśniejącym coraz bardziej tle. Mniejszy problem powinny również stanowić turbulencje, gdyż grunt i atmosfera będą już dobrze wychłodzone przez całą noc i nie będą powodowały turbulencji.

Możliwe są również obserwacje Wenus w dzień, jednak z powodu bardzo niskiego kontrastu wyzwaniem będzie nawet dostrzeżenie jej fazy. Odnalezienie planety w sąsiedztwie Słońca wymaga ukrycia się w cieniu najlepiej jakiegoś budynku, tak, aby przez przypadek nie spojrzeć na Słońce, gdyż może to skończyć się tragicznie. Warto mieć przy sobie drugą osobę, która będzie pilnowała, aby na obiektyw nie padło bezpośrednio światło słoneczne. Obserwacje takie są trudne i niebezpieczne, dlatego poleca się je jedynie doświadczonym obserwatorom.

Powierzchnię Wenus skrywa gęsta warstwa jednorodnych chmur, uniemożliwia ona dostrzeżenie jakichkolwiek szczegółów powierzchniowych. Sporadycznie w pobliżu terminatora można dostrzec ciemniejsze struktury tych chmur. Dlatego głównym "szczegółem" możliwym do obserwacji dla amatorów są fazy planety. Kształt oświetlonej części zmienia się od "pełni" w koniunkcji górnej (praktycznie niemożliwa do obserwacji), przez "kwadrę" w czasie maksymalnej elogancji do cienkiego sierpa i nów w koniunkcji dolnej (możliwa do obserwacji podczas tranzytu na tle tarczy słonecznej). Ciekawym zjawiskiem jest światło popielate Wenus, czyli delikatne rozjaśnienie nieoświetlonej tarczy planety, nie ma ona jak wiemy żadnego satelity więc pochodzenie tego światła pozostaje niewyjaśnione.

Rysowanie

Rysowanie Wenus należy zacząć od dokładnego przyjrzenia się szczegółom na jej tarczy, okres najlepszych warunków pod względem seeingu i jasności tła nie trwa długo. Dlatego warto go w pełni wykorzystać na wnikliwą obserwację. Na szkicu zaznaczamy najpierw fazę planety, która powinna być dobrze widoczna. Rysunek tarczy Wenus z zaznaczonym terminatorem Następnie równomiernie zacieniowujemy zarówno tarczę, jak i tło nieba. Rysunek tarczy Wenus z zacienowaną tarczą oraz tłem nieba Teraz przyglądamy się terminatorowi. Czy jest rozmyty czy raczej ostro zarysowany na tle nieba? Czy nie widać żadnych struktur chmur w jego pobliżu? Rogi jasnego sierpa zawsze przechodzą na ciemną stronę tarczy. W pobliżu koniunkcji dolnej rogi sierpa mogą nawet "zetknąć się" po drugiej stronie tarczy. Rysunek tarczy Wenus z uzględnieniem wyglądu terminatora Jeżeli zauważyliśmy jeszcze inne szczegóły, np. światło popielate czy ciemniejsze chmury na oświetlonej części tarczy to również je zaznaczamy na rysunku. Rysunek tarczy Wenus ze szczegółami terminatora

Artykuł powstał na potrzeby portalu astronomicznego AstroVision.
Link do artykułu na stronie AVN: Obserwacje i rysowanie tarczy Wenus
Copyright © 2005-, Michał Bemowski